Een vraag die me af en toe wordt gesteld door beginnende (waarde)beleggers is:
“Hoe kan ik als kleine belegger mijn terrein afbakenen waarin ik goed ben en best kan in beleggen?”Of zoals Warren Buffett het verwoordt “Hoe leer ik mijn circle of competence kennen?”
Dit is een zeer belangrijke vraag want het kennen van deze “cirkel van kunde” is één van de belangrijke aspecten om succesvol te beleggen. Mijn antwoord hierop – “Weet wat je niet weet”, begin bij je cirkel van onkunde.
Cirkel van onkunde?
Laat me beginnen bij het concept van de cirkel van kunde of circle of competence zoals Warren Buffett deze populair heeft gemaakt. Buffett stelt dat een belegger zijn investeringen zou moeten beperken binnen industrieën en sectoren waar hij meer van weet dan de gemiddelde belegger.
Simpel gezegd: “ Beleg niet in iets waar je niets van kent” of in andere woorden “beleg alleen in wat je wel kent en begrijpt”
Als iemand mij vraagt wat mijn cirkel van kunde is, dan heb ik het altijd heel moeilijk om hierop te antwoorden. In mijn portefeuille zitten industriële bedrijven, landbouw, retail, vastgoed, holdings,… . Als schrijver van een nieuwsbrief over aandelen heb ik de laatste jaren mijn kennis uitgebreid en mijn cirkel hierdoor vergroot.
Ik ken een aantal van deze sectoren ook goed omdat ik er interesse in heb, of vrienden heb die er actief in zijn, of ik er zelf actief ben in geweest.
Maar als je iets vraagt over biotech, farma, goud, dan blijf ik je het antwoord schuldig. Hoewel ik ook medicijnen gebruik, juwelen koop,… heb ik niet voldoende kennis over de werkwijze van de verschillende fases in testen voor medicijnen, de markt van goud,…
Ook van banken blijf ik af. Hun balansen zijn onduidelijk voor mij. Vaak kan ik daar moeilijk onderscheid maken wat echt is en wat niet. Wat van de klant is en wat van de bank.
Kortweg, ik heb voor mezelf een cirkel getrokken rond bepaalde sectoren waar ik niets of niet voldoende van ken, dat is mijn cirkel van onkunde.
Waar ik ook van wegblijf zijn IPO, beleggingen gedreven door bepaalde gebeurtenissen, de meeste cyclische aandelen of fusies. De toekomst van zulke beleggingen is zeer moeilijk in te schatten en de extra stress die deze meebrengen zijn het potentiële extra rendement niet waard.
Ook deze zaken werden opgenomen in mijn cirkel van onkunde.
Je vraagt je nu misschien af, waarom maak je een cirkel van onkunde? Het lijkt makkelijker om te bepalen wat je wel weet.
Ik doe dit omdat er enkele beperkingen zijn aan het concept van de circle of competence.
Hoe kan een een kleine belegger, die vaak al focust op de sector waarin hij werkt en enkele producten die hij vaak gebruikt, zijn cirkel van kunde vergroten?
Hoe kan een kleine belegger aan zichzelf bewijzen dat hij echt de kennis en bekwaamheid heeft in een bepaald gebied?
Wanneer ik in Charlie Mungers “Poor Charlies Almanack” las over Jacobi die zei – Invert! Always Invert! – ofwel keer de stelling om, bekijk het van de andere kant, zag ik dat er ook een andere manier is om je circle of competence te maken, namelijk door te weten wat je niet weet en een cirkel te maken die deze dingen uitsluit.
Weet wat je niet weet
Dat is ook wat wetenschappers doen. Zij gaan een probleem en haar oplossing te lijf door te proberen te bewijzen dat deze oplossing fout is, niet dat ze juist is.
Dus als je weet wat je niet weet, je cirkel van onkunde, dan weet je automatisch ook wat je wel weet, je cirkel van kunde.
Je vraagt je nu misschien af dat als je doet wat ik voorstel, je achterblijft met een zeer kleine cirkel van kunde omdat je kennis beroepsmatig heel specifiek is.
Onthoud dan wat Buffett schreef in zijn brief aan de aandeelhouders in 1996,…
“Intelligent beleggen is niet complex, maar dat maakt het niet makkelijk. Wat een belegger nodig heeft, is de kennis om een selectie van bedrijven correct te waarderen. Let op het woord “selectie”. Je moet geen expert zijn over elk bedrijf of zelfs over veel bedrijven. Je moet alleen bedrijven kunnen evalueren binnen uw cirkel van competentie.
De grootte van de cirkel is niet belangrijk; weten wat de grenzen zijn daarentegen is van levensbelang.”
Hoe ik mijn cirkels trek
Dit is wat ik deed om mijn cirkels van kunde en onkunde te bepalen.
Ik bekijk geen enkel bedrijf of sector vanuit een positie van vertrouwen in mijn kennis of kunde.
In plaats van te denken, “Ik ken dit bedrijf of deze sector”, zeg ik tegen mezelf, “Laat ik deze bekijken alsof ik er niets van ken en deze sector/bedrijf in de diepte bestuderen”.
In plaats van te denken dat ik bekwaam ben en alles ken over een bedrijf, ga ik ervan uit dat ik onbekwaam ben.
Deze manier van denken helpt me om bewust te zijn van de risico’s die verbonden zijn aan een bedrijf. Het kan steeds dat er bij een bedrijf een ongeluk om de hoek loert.
Hou het simpel
Zoals Charlie Munger het zegt, “Je moet niet alles goed doen. Als je op de Olympische spelen goed bent in de 100m lopen, moet je niet deelnemen aan het kogelstoten.
Dit kan je doen om je cirkel van onkunde te bepalen:
- Neem een lijst van aandelen, bijvoorbeeld de Eurostoxx 600
- Begin met je cirkel van onkunde door er de bedrijven in te steken die je duidelijk niet begrijpt. Voor mij zijn dit banken, biotech, farma en grondstoffen.
- Voor de andere bedrijven, neem hun jaarrekening er bij, lees deze en beslis dan of je deze begrijpt of niet.
- Voor een bedrijf dat je niet begrijpt. Wat is hun product of dienst? Hoe genereert dit bedrijf haar omzet en winst? Wat zijn de kansen en bedreigingen, wie zijn de concurrenten,… ? Zet ook deze in je cirkel van onkunde.
- Voel je niet slecht dat je cirkel van onkunde groot is. Integendeel, wees blij dat je je van al deze bedrijven niets moet aantrekken!
- Voor de bedrijven die je wel begrijpt, voeg deze toe aan je cirkel van kunde (circle of competence) en bestudeer deze verder.
De bedoeling is het simpel te houden. Ken je grenzen van je bekwaamheid en kennis, en beweeg je binnen deze grenzen.
Of beter ken je grenzen van je onkunde en zoek naar dingen buiten deze grenzen.
Kortom hou het simpel, ken je grenzen en je zal een betere belegger zijn.
