“De manier om te winnen is om te werken, werken, werken, werken en hopen op enkele inzichten”
Warren Buffett vergelijkt beleggen graag met sporten. Een van de bekendere metaforen die hij gebruikt komt uit het baseball.
Volgens Buffett hebben beleggers een enorm voordeel. In tegenstelling tot baseball spelers die maar 3 strikes hebben en dan uit het spel liggen, hebben beleggers de kans om tientallen of zelfs honderden pitches (worpen met de bal) aan zich voorbij te laten gaan, tot net die ene pitch, ook wel “fat pitch” genoemd passeert en ze zo hard kunnen slagen als ze kunnen.
Nu ken ik bitter weinig van baseball, maar het idee dat je inderdaad eindeloos kan wachten tot de bal perfect in het midden van je slagveld komt is duidelijk genoeg. Dat is de manier om homeruns te slaan.
Deze zeer bekende metafoor is in mijn ogen nog steeds één van de belangrijkste concepten in het beleggen. “Er worden geen strikes geroepen op de beurs”. Spijtig genoeg wordt het veel te weinig in de praktijk toegepast. Beleggers, en vooral professionele beleggers zijn er als de dood voor om “achter” te raken op de beurs. En voor een deel is het dit gedrag dat zorgt voor de inefficiënties op de beurs.
Dit is wat Warren Buffett vertelde in een interview in 2011:
“Als je kijkt naar een gemiddeld aandeel op de beurs van New York dan zal zijn hoogste prijs over de laatste 12 maanden misschien wel 150% zijn van de laagste prijs. Ze stuiteren overal heen. Al wat je moet doen is wachten tot er iets heel aantrekkelijk is wat je goed begrijpt.
Al de rest mag je vergeten. Dat is een geweldig spel om te spelen. Er bestaat bijna niets anders waar de spelregels zo in je voordeel zijn dan op de beurs.
Maar wat er gebeurt, is dat mensen beginnen luisteren naar iedereen op televisie of in de krant, en ze nemen wat een fundamenteel voordeel is en ze maken er een nadeel van. Er is geen makkelijker spel dan aandelen. Je moet je ervan verzekeren dat je het niet te vaak speelt.”
Dit idee is evident voor veel waardebeleggers, maar ik vind het wel nuttig om het altijd in gedachten te houden. Deze filosofie is ook geweldig verwoord door Charlie Munger in zijn bekende speech uit 1994 “The art of Stock picking”
Hierin beschrijft hij de beurs als een systeem dat grotendeels efficiënt is, maar niet helemaal. Deze kan verslagen worden, maar de sleutel (loper) tot succes is wachten op de “verkeerd geprijsde gok”. En de eerste stap is beleggen in bedrijven die je begrijpt.
Kies je zone
Munger omschrijft het Circle of Competence concept door het voordeel dat iemand kan genereren te vergelijken met een hardwerkend persoon die de beste loodgieter wil worden in Bemidji (een klein dorp in Minnesota van 13.000 mensen).
“Dit is een heel krachtig idee. Elke persoon kan een cirkel van kunde hebben. En het zal zeer moeilijk zijn om deze cirkel groter te doen worden. Als ik mijn boterham zou moeten verdienen als muzikant, ik kan zelfs niet denken aan een niveau laag genoeg om te omschrijven waar ik zou worden geklasseerd als muziek de standaard was waarmee beschaving werd gemeten.
Je moet dus uitzoeken wat je eigen vaardigheden zijn. Als je spelletjes speelt waar anderen de vaardigheden hebben en jij niet, dan zal je verliezen. En dat is zo dicht mogelijk bij zekerheid dat je kan komen van eender welke voorspelling die je maakt. Je moet uitzoeken waar je een voordeel hebt. En je moet spelen binnen je eigen cirkel van kunde.
Als je de beste tennisser ter wereld wil zijn, zal je dit proberen en snel merken dat het hopeloos is, anderen zullen je in een sneltempo voorbijsteken. Maar als je de beste loodgieter wil worden in Bemidji, dan is dat waarschijnlijk haalbaar voor tweederde van jullie. Het vraagt wilskracht. Het vraagt intelligentie. Maar na een tijd zal je alles kennen over loodgieterij in Bemidji en zal je de kunst beheersen. Dat is een haalbaar doel, indien je genoeg discipline hebt. En mensen die nooit een schaaktoernooi kunnen winnen of op center court staan in Roland Garros kunnen het toch heel goed doen in het leven door traag hun cirkel van kunde te ontwikkelen, welke deels komt van waar ze mee geboren zijn en deels door studie en ervaring.
Sommige voordelen kunnen worden vergaard. En het spel van het leven is tot op een zekere hoogte voor de meeste van ons zoiets als het proberen van de beste loodgieter te zijn in Bemidji. Zeer weinigen van ons zijn uitverkoren om schaaktoernooien op wereldniveau te winnen.”
Het goede nieuws is dat de aandelenmarkt vol zit met kansen (zo’n 10.000 in Europa) en de meeste mensen kunnen, als ze de wilskracht en de werkethiek hebben, een voordeel creëren in een klein hoekje van deze markt, niet zo geheel anders dan wat de beste loodgieter in een klein dorpje heeft.
Kansen alom
(Zoals aangetoond door de hoogste en laagste jaarkoersen)
Niet alleen Buffett had commentaar op de hoogste koers van de afgelopen 52 weken en dat deze 50% hoger is dan de laagste koers van dezelfde 52 weken. Ook Joel Greenblatt gebruikte dit argument wanneer hij les gaf.
Dat is ook het argument tegen de efficiënte markthypothese dat voor mij altijd het meeste steek heeft gehouden. Er is gewoon geen enkele rationele manier om uit te leggen waarom grote volwassen bedrijven 50% in waarde kunnen variëren in eender welk jaar. Het is gewoon niet logisch dat de intrinsieke waarde van grote bedrijven met miljarden kan schommelen op een tijdspanne van enkele maanden. En deze prijsschommelingen vinden regelmatig plaats, in feite elk jaar.
Laten we eens kijken naar de BEL 20 als voorbeeld. De BEL20 staat vandaag 14,6% hoger dan twaalf maanden geleden. Hierbij kunnen we ons de vraag stellen: zijn de 20 grootste bedrijven in België vandaag 14% meer waard dan een jaar geleden? De kans is zeer klein.
Of wat met de AEX, deze 25 bedrijven zijn op 1 jaar tijd 22,4% meer waard geworden. Is dat realistisch?
Dit klinkt misschien allemaal heel evident voor de mede waardebeleggers, maar ik laat deze cijfers over 52 weken ook altijd graag zien, omdat deze het beste argument zijn tegen de efficiënte markthypothese.
Hieronder vindt u een lijst met de verschillen van de afgelopen 52 weken van alle aandelen die met een A beginnen in de AEX en de BEL20. Op deze manier bent u zeker dat het hier om een toevallige samenstelling gaat en dat ik de aandelen er niet uit ben gaan selecteren.
De gemiddelde marktkapitalisatie van deze bedrijven was €30 miljard en het gemiddelde verschil tussen de hoogste en de laagste koers van de afgelopen 52 weken bedroeg 49,79%!
Zelfs voor deze 12 van de 45 grootste bedrijven in België en Nederland zit Buffett met zijn uitspraak van 150% er bovenop. En dat in een jaar waarvan wordt gezegd dat de volatiliteit zeer laag is. Deze verschillen zouden bijvoorbeeld in een jaar als 2011 veel groter zijn.
Nu hebben we enkele van de grootste volwassen bedrijven bekeken. Laten we ook eens kijken naar kleinere bedrijven die de naam hebben om veel meer te schommelen. Onthoud dat grotere volatiliteit (schommelingen) ook grotere kansen bieden aan de beleggers, want hoe meer een aandeel schommelt rond haar intrinsieke waarde, hoe groter de potentiële verschillen tussen de prijs en de intrinsieke waarde.
Hier is een tabel van de bedrijven die starten met de letters A en B (om tot een zelfde aantal te komen, Balta werd weggelaten omdat deze geen jaar noteerde) uit de Amsterdam Small Cap en de BEL Small
Met een gemiddelde marktkapitalisatie van €458 miljoen zijn ze gemiddeld 60 keer kleiner dan hun grotere broers en zussen. De gemiddelde schommeling bedraagt 65,18%, al zijn de uitschieters hier wel groter.
Natuurlijk zeggen bovenstaande lijsten niets over de intrinsieke waarde van de bedrijven, enkel en alleen dat de prijzen hard schommelen. Maar het zou wel duidelijk moeten zijn dat de prijzen harder schommelen dan de intrinsieke waarde, wat ons kansen biedt.
Er zijn veel kansen in een systeem zoals de beurs. Belangrijk is het verhaal van de loodgieter uit Bemidji te onthouden welke langzaamaan zijn niche afbakende en zodoende een voordeel bekwam over alle andere loodgieters in het dorp.
Blijf bezig met het afbakenen van jou unieke hoekje. Spendeer uren aan het lezen van dingen die u interesseren. Werk hard en wacht geduldig op kansen die makkelijk te herkennen zijn en die (voor u) duidelijk fout geprijsd zijn.
Je zal je niet in een schaakmatch bevinden tegen Kasparov, maar je kan misschien wel de loodgieterij domineren in een kleine dorpje in Minnesota.
