Op 24 februari viel Rusland Oekraïne binnen en veranderde de wereld. Oorlog en het bijgaande menselijke leed blijft moeilijk te vatten. Waarom toch?
Het heeft geen zin dat ik een analyse maak over deze oorlog, ik ben geen geopolitiek expert of macro-econoom. Wel lees ik het nieuws en vele van deze analyses om mijn job te kunnen doen.
Ik bekijk individuele bedrijven en tracht naar best vermogen hun toekomst in te schatten en ze op die manier te waarderen. Dat is uiteraard vandaag opnieuw moeilijker geworden.
Met Corona was de wereld al veranderd en daar komt dit nog bovenop, de gevolgen van beide op lange termijn zijn moeilijk tot niet in te schatten. Enkele voor de hand liggende natuurlijk wel, maar die conclusies heeft iedereen al getrokken en in die gebieden zijn er logischerwijs dan ook geen investeringsopportunteiten meer te vinden.
Het grote gevolg van zowel Corona en nu nog vele malen versterkt door de oorlog is inflatie. Vorig jaar schreef ik er een paar keer over en zelfs vorige maand zag ik een deel van de inflatie als niet permanent. Toen werd er in mijn ogen te veel gepanikeerd over iets wat deels een tijdelijk logistiek en productie probleem was.
Uiteraard was er ook door Corona al een shift naar verhogen van voorraden en het terughalen van productie. Nu is daar echter nog een moeilijk in te schatten probleem bijgekomen op de grondstoffenmarkt.
De toekomst is vandaag zoveel onzekerder dan toen. Stel dat we het geluk zouden hebben dat morgen de oorlog voorbij is, wat zijn dan de lange termijn gevolgen? En wat als de oorlog nog jaren duurt? Behalve dat de inflatie veel erger zal zijn dan we een jaar geleden dachten, durf ik geen andere conclusies te trekken.
Nu maak ik me wel zorgen, niet enkel over inflatie, welke volgens mij niet meer te controleren is door de overheden en centrale banken, maar ook over een mogelijke zware recessie.
Kunnen/willen overheden inflatie wel bestrijden?
Hoewel ik denk dat de overheden de inflatie niet afdoende zouden kunnen bestrijden, denk ik ook niet dat ze dit willen. Als we gaan kijken naar wie inflatie pijn doet, dan zijn dat mensen die geld hebben. Vaak ook oudere mensen met afbetaalde woningen en beleggers. Ook wij als beleggers vallen daaronder, want beleggen kan je enkel doen als je overschot hebt.
Aan de andere kant zijn er ook mensen in de maatschappij die profiteren van inflatie. Mensen met veel schulden zien de last daarvan sterk verlagen in verhouding tot het loon of uitkering dat ze ontvangen. Ook jonge mensen die hun inkomen vandaag verdienen en daarvan leven zien dit inkomen stijgen terwijl hun lasten voor woningkrediet niet mee stijgt.
Al jaren wordt er gezegd dat de kloof tussen rijk en arm groeit. In België merken we daar weinig van door alle herverdelingsmechanismen die hier zijn, maar de populistische politici slaan heel graag op deze trom.
Inflatie zorgt hier voor een reset. Politici moeten hier niets voor doen, geen lastige maatregelen nemen, besparen of belastingen verhogen. Ze hebben zelfs een externe vijand om de schuld te geven, ideaal voor hen.
Wij als beleggers die aan de kant van de verliezers staan, moeten we ons bewust zijn dat deze inflatie ons op bepaalde aspecten pijn zal doen. We moeten deze storm doorstaan, het enige dat we kunnen doen is ons zo goed mogelijk beschermen.
Het is duidelijk dat we moeten wegblijven uit cash. Cash is er enkel nog voor kortetermijnuitgaven (beleggingstechnisch beschouw ik 2 jaar als kort), niet meer als buffer voor een mogelijke crash.
Ook goud en zilver zie ik niet als een oplossing op lange termijn. Toegegeven, voor een eerste inflatieschok zijn ze zeer geschikt, ze houden hun waarde, maar ze verdienen niets in tegenstelling tot kwaliteitsbedrijven en -vastgoed. Op lange termijn zal dit dan ook een minder goede belegging zijn dan aandelen in kwaliteitsbedrijven.
Vermits cryptomunten altijd, of worden geklasseerd als geld, of als een equivalent van digitaal goud, valt deze oplossing ook weg, ongeacht de discussie of deze überhaupt wel tot één van deze twee mogen gerekend worden.
Kortom, we moeten dus schuilen in vastgoed en bedrijven, maar niet in elk bedrijf natuurlijk.
Volgens mij zijn er vandaag bij de keuze van je beleggingen twee zaken heel belangrijk, en als je deze juist hebt, dan zal je resultaat volgens mij op 10 jaar tijd wel goed komen, ongeacht of je misschien net wat teveel betaalt.
Het eerste is Pricing Power. Koop enkel bedrijven die hun prijzen kunnen verhogen zonder dat ze daarmee marktaandeel of klanten verliezen.
Het tweede zijn beheersbare schulden. Er wordt vaak gedacht dat bij inflatie het goed is om schulden te hebben, want je gaat die schulden met goedkoper geld kunnen aflossen.
Daar zit een bepaalde waarheid in, maar enkel als je als bedrijf jouw prijzen even snel, of liefst sneller kan laten stijgen dan de inflatie. Als je daarentegen met vertraging maar de prijzen kan verhogen, dan gaan eerst jouw kosten flink toenemen en ga je extra werkkapitaal nodig hebben, en mogelijks extra schulden moeten aangaan. Als dan daarbovenop de rente ook nog eens stijgt, dan ontsporen de schulden vaak heel snel.
Met andere woorden inflatie is niet altijd een cadeau voor bedrijven of mensen met schulden, enkel wanneer de schulden beheersbaar zijn en je genoeg veiligheidsmarge hebt om eventueel nog extra schulden aan te gaan, of hogere intresten te betalen zal inflatie op termijn in je voordeel werken.
In zijn brief aan de aandeelhouders van Berkshire Hathaway in 1981 vergeleek Warren Buffett inflatie met een lintworm.
Tijdens een sterke inflatie zal de lintworm elke dag zijn deel van de calorieën (het geld van een bedrijf) opeisen en consumeren. En vermits hij groeit, zal dit elke dag meer zijn.
Tijdens inflatie stijgt de nood aan werkkapitaal van een bedrijf. De aankoop van nieuwe voorraden kost meer, net als de vervanging van productiegoederen en vaste activa zoals fabrieken, machines, auto’s,… Gewoon om hetzelfde aantal eenheden (producten of diensten) te kunnen leveren als het jaar voordien is er meer geld nodig.
Slechte bedrijven zullen dan ook alle mogelijke de cash in hun business moeten houden, gewoon om te kunnen overleven. En overleven is iets waar elk organisme naar streeft, ook een bedrijf.
Hoe zwakker het bedrijf, hoe meer geld deze lintworm zal opeten van het geheel. Heel kapitaalintensieve bedrijven die net voor hele grote investeringen staan bijvoorbeeld.
Op den duur blijft er niets meer over voor dividenden, onderzoek en ontwikkeling, groei,…
Het rendement dat ze realiseren op het eigen vermogen of op het kapitaal moet hoog genoeg zijn. Met een rendement van 7% als ook de inflatie 7% is, kom je er niet om je aandeelhouders even rijk te houden.
Vorig jaar schreef ik nog dat inflatie niet de grootste zorg was, maar wel teveel betalen voor je belegging zodat je die inflatie eigenlijk al betaalde, nog voor deze plaats vond. Vandaag is het schuilen voor de inflatie een nog grotere zorg geworden.
Ondanks de inflatie en bijgaande dreiging van stijgende rentes, wat een impact heeft op waarderingen, zien we maar een kleine impact op de beurs. De impact van de oorlog is zelfs al bijna volledig weggevaagd, er is dan ook werkelijk geen enkel alternatief voor je cash.
Een flink deel van het geld dat is gedrukt sinds de financiële crisis en vooral zijn weg vond naar de kapitaalmarkten (obligaties, vastgoed, aandelen) zal gaan vrijkomen en opgebruikt moeten worden om de stijgende kost van leven te betalen. Maar wat als de spaarpot op begint te raken?
Ondanks dat ik het niet rooskleurig zie voor de economie zie ik de inflatie fors hoger blijven dan de rente, en dit voor een lange tijd. Nu is het even extreem, ik zie dit milderen maar wel aanhouden.
In de eerste plaats zal deglobalisatie inflatoir werken, er zal ook flink geïnvesteerd worden om minder afhankelijk te zijn van andere regio’s en landen, maar het duurt enkele jaren voor dit effect heeft. Tel daarbij het gegeven dat iedereen meer reserve van goederen voor productie zal aanleggen en de stijgende prijzen houden nog wel even aan.
Je zou kunnen redeneren, dat als het economisch slechter zal gaan en de rentes gaan stijgen, dan zal de beurs wel crashen en kan ik vandaag beter even aan de zijlijn gaan staan.
Ik sluit een beurscrash niet uit, ik zou deze zelfs verwelkomen om de resterende cash efficiënt in te zetten. Ik hou echter er ook rekening mee dat de beurs mogelijks nominaal niet gaat dalen maar dat de opgeblazen prijzen voor aandelen, ontlucht zullen worden door de daling in koopkracht van die nominale bedragen.
Bovendien geldt vandaag het adagio van Time in the market beats timing the market nog meer als anders.
Als u aan de zijlijn gaat staan, dan is de kans groot dat u een groot deel van de beste dagen op de beurs zal missen, in de afbeelding van JP Morgan ziet u de impact hiervan over de laatste 20 jaar.
