De beurzen waren een lang weekend gesloten en dat geeft wat extra mentale vrijheid om na te denken. En dan eens niet enkel over de beurs zelf, hoewel ik daarbij door een extreme vorm van beroepsmisvorming wel steeds die link maak.
Naast dat de kinderen en vrouw thuis zijn is er voor mij niet zoveel veranderd. Ik werk steeds van thuis uit en de afgelopen weken waren extreem drukke weken met enorm veel informatie die moest verwerkt worden, niet enkel de bedrijvencijfers, maar ook nog de hele Coronacrisis erbovenop.
Daarom overviel mij de persoonlijke impact van heel deze lockdown pas dit weekend. De economische impact en de menselijke impact van de zieken daar ben ik al van midden januari mee bezig toen Wuhan in lockdown ging. Maar persoonlijk leek het meer als een schoolvakantie. De kinderen zijn thuis, maar ik moet werken.
Maar dit weekend, het paasweekend waarin normaal samengekomen wordt met familie en vrienden, drukte me er met de neus op hoe zwaar zo’n lockdown ook persoonlijk is. Hoewel ik het geluk heb van een groot gezin (drie dochters en twee ouders is tegenwoordig toch een groot gezin), woog het gemis van de familie en vrienden toch op mijn gemoed.
En dat doet nadenken over de impact op iedereen. Ik ben er dan ook van overtuigd dat het gedrag van de mensen door deze lockdown gaat veranderen. Bovendien is dit geen lokaal fenomeen maar wereldwijd.
Zo zie ik veel bedrijven hun grote kantoren in grote steden verkleinen. Thuiswerk zal een flink deel overnemen, maar ook kleinere satellietkantoren op goedkopere locaties kunnen een alternatief vormen voor wie niet thuis wil werken, maar ook niet te veel nutteloze tijd wil verspillen in de file. Ook zal er veel meer flexibel werk worden toegelaten nu blijkt dat dit voor veel werknemers ook goed (en soms zelfs beter) werkt.
Zakenreizen zie ik verminderen. Het comfort van online meetings is nu door iedereen gekend. Vaak blijken deze efficiënter te verlopen, om nog maar te zwijgen van de nutteloze verplaatsingstijd die bespaard wordt. Uiteraard blijft menselijk contact wenselijk, maar van 4 jaarlijkse meetings kunnen er makkelijk 2 of 3 online doorgaan.
Daarnaast zie ik mensen meer reizen voor het plezier. Al sluit ik niet uit dat dit misschien wel eens anders zou kunnen worden ingevuld. Meer doen en minder plat gaan liggen naast het zwembad bijvoorbeeld.
Er zal meer geld vloeien naar de gezondheidssector. Misschien zullen wij daar in Europa minder impact van zien, maar zeker in Amerika en de opkomende landen verwacht ik een toename.
Belastingen gaan verhogen voor bedrijven en voor individuen. Tegelijk gaat de rente laag gehouden worden om de schulden van de overheden betaalbaar te houden.
Met als gevolg dat de prijzen voor vastgoed, bedrijven en andere grotere bezittingen hoog zal blijven. Pas als ook de prijzen van consumptiegoederen stijgen, spreken we van inflatie. Op korte termijn een bubbel in active is dus best mogelijk, inflatie op langere termijn lijkt mij onvermijdbaar.
En hoe moet het verder met de retail? Deze lockdown is de doodsteek voor veel retailbedrijven. Maar hoe zal de consument op langere termijn zich gedragen? Maakt deze volledig de overstap naar online? Of gaan ze net meer het gemak en service van lokaal kopen appreciëren? Ik denk dat beide tegelijk zal gebeuren, afhankelijk van wat ze verkopen. Mode lijkt me daarbij een moeilijk verhaal, horeca een winnaar.
Let op bovenstaande zijn geen voorspellingen, maar veronderstellingen. Dit is wat ik als verwachtingen heb, de realiteit kan heel anders uitdraaien. Ook zijn ze helemaal niet volledig, er zijn nog tal van andere sectoren die ik niet aanraak.
Maar ik houd hiermee en ook met andere bedenkingen rekening als ik vandaag naar de bedrijven in de portefeuille kijk, en op zoek ga naar nieuwe kandidaten.
We zijn er nog niet
Ik ga nogmaals herhalen hetgeen ik vorige week ook al schreef. De huidige gang van zaken op de beurs is voor mij onbegrijpbaar. Zal de economie herstellen van deze klap, uiteraard, maar niet zoals nu door de markt verwacht wordt. Onderstaande afbeelding spreekt daarbij boekdelen.
In de Verenigde Staten stevenen ze af op een werkloosheidsgraad van 10% volgens experts. Vorige week weer 6,6 miljoen nieuwe werkloosheidsaanvragen, de week ervoor 6,9 miljoen en de week daarvoor 3 miljoen. In maart bedroeg de werkloosheid 4,4% ten opzichte van 3,5% in februari en ze zijn pas echt in lockdown sinds april. Wat je ook niet mag vergeten is dat de meeste van deze mensen ook hun ziektezorgverzekering verliezen als ze hun job kwijtspelen. Dat zijn financiële drama’s.
Maar de markt ziet enkel dat de FED nog eens $2.300 miljard in de economie pompt. Dit stut inderdaad de prijzen, maar dit zal al die mensen die hun job verloren hebben niet meer geld doen uitgeven!
De klap die de wereldwijde economie te verwerken krijgt is in mijn ogen nog niet ingerekend in de huidige beurskoersen, zeker niet na de rally van de afgelopen week.
Uiteraard blijf ik ook uitkijken naar potentiële koopjes. Een deel daarvan zitten reeds in portefeuille. Ook kwamen er nog een aantal oude bekenden terug op de radar.
Maar ik kan niet zeggen dat ik het gevoel heb dat de beurs al goedkoop is. Eind 2008, begin 2009 had ik echt het gevoel van een kind in een snoepwinkel, overal zag je lekkers. Maar nu moet je er nog steeds naar zoeken. En dat in combinatie met de bedenkingen die ik ook afgelopen week maakte, zorgt dat ik nog niet gehaast ben om te kopen.
Ik weet dat dit ingaat tegen de berichtgevingen die je waarschijnlijk elders leest. Velen zijn al terug volop aan het kopen. Zij hebben blijkbaar nu wel het gevoel van het kind in de snoepwinkel. Maar zolang ik het anders zie blijf ik op de rem staan. Ik ga u niets aanraden wat ik niet met mijn eigen geld doe!