Het lijkt op het eerste zicht een rare vraag. Dit thema is echter dusdanig belangrijk omdat het de basis vormt van je denken over de beurs. Het beïnvloedt zeer sterk alle acties die je er in de toekomst aan koppelt.
Sommige mensen zien de beurs als een goktempel. Uitspraken als “Yes, de bitcoin is maal drie gegaan” en “Toeme, de beurs crasht, maak dat je weg bent” zijn niemand vreemd. Daarom willen we graag het onderscheid uitleggen tussen drie basisbegrippen: gokken, speculeren en beleggen. Het is namelijk van fundamenteel belang om het verschil zeer goed te begrijpen.
Maar laat ons beginnen met de vraag persoonlijker te maken. Wat denk jij dat het verschil is tussen een belegger, een speculant en een gokker? En welk van de drie types beschrijft het beste jouw persoonlijke acties op de beurs?
Neem een paar minuten de tijd om hierover na te denken. Schrijf je antwoord eventueel op en kom tot het besef dat het antwoord niet zo evident is. Ook al kennen we deze woorden allemaal uit ons taalgebruik, toch is de definitie niet zo voor de hand liggend.
Sam heeft wat research gedaan over deze begrippen. De oudste referentie vond hij in het boek ‘Confusion of Confusions’ van Joseph De la Vega uit 1688. Eén van de oudste boeken over de beurs en beleggen. De la Vega schrijft:
- De prinsen van het zakenleven, de financial lords, zijn de beleggers
- De handelaren, de occasionele participanten zijn de speculanten
- De aanhoudende speculanten zijn de gokkers
Philip Carret (één van de grondleggers van het moderne waardebeleggen) schreef in 1930 in zijn boek ‘The Art of Speculation’: “Speculatie kan gedefinieerd worden als het aankopen en verkopen van grondstoffen of aandelen in de verwachting te kunnen profiteren van hun verandering in prijs”. Hij zegt ook dat de belegger zich zorgen maakt over de fundamentele gang van zaken bij een bedrijf, terwijl de speculant zich enkel zorgen maakt over de prijs van het aandeel.
Griezelig om vast te stellen dat speculeren misschien wel lijkt op wat jij doet?
We verklaren de drie begrippen:
Beleggen
Ik kan de waarde van iets bepalen, koop het aan een prijs die ik interessant vind en schat in dat er een faire kans is dat de waarde van het gekochte goed de komende jaren zal stijgen of dat het me een rendement zal opleveren door dividenden of andere vormen van inkomsten .
Dit is iets wat zeer herkenbaar is bijvoorbeeld in de sector van vastgoed. Zo bekijken we meestal de aankoop van een huis, als eigen woning of als verhuurpand. Wanneer we een huis kopen analyseren we het van fundering tot het dak om na te gaan of we kwaliteit kopen.
Wanneer we beleggen in bedrijven gaat onze aandacht naar de kwaliteit van het management, de unieke positionering van de producten en diensten, de regelmaat waarmee de kasstromen worden gegenereerd, de mate waarmee het bedrijf zich onderscheid van zijn concurrenten, … allemaal kwaliteitsfactoren. En we verzekeren ons dat we er niet te veel voor betalen.
Speculeren
Speculeren doe ik wanneer ik de waarde nauwelijks kan bepalen, maar ik reken er wel op dat de waarde gaat stijgen omdat er hopelijk iemand het goed voor een duurdere prijs van mij zal overkopen. Zo gaan nogal wat mensen te werk op de beurs. De koers van aandelen wordt van dag tot dag bekeken in de hoop dat de prijs van het gekochte aandeel omhoog gaat. Hoe sneller hoe liever.
Op deze manier gebeuren er ongelukken. Zo ontstaan de fameuze zeepbellen op de beurs; opgeklopte prijzen die plots in elkaar klappen. Wie het verhaal van de tulpenmanie niet kent, lees dan deze beschrijving van de grote Amsterdamse zeepbel in de tulpenhandel
Het is het standaard voorbeeld van waanzinnige speculaties die vandaag nog steeds actueel zijn in andere vormen. Iedereen kan namen noemen van verlieslatende bedrijven die opgeboden worden tot onredelijk hoge prijzen.
Gokken
Dit is zuiver entertainment, voor de ambiance of de spanning. Je gaat een avondje naar het casino of koopt een lotje van de loterij. Je weet rationeel dat het business model van het casino of de loterij zo is gebouwd dat de kansen aan hun zijde liggen. Anders gezegd: hoe meer je speelt hoe meer geld je zal verliezen. Je koopt spanning, of ontspanning, zoals je het zelf wil invullen.
David Stein is één van die mensen die de zaken bevattelijk uitlegt. In dit YouTube filmpje van een 4-tal minuten licht hij de verschillen prima toe.
Er is ook dit artikel op LinkedIn dat de zaken goed kadert van Sunil Sahdev
Heb je voor je zelf al de denkoefening gedaan of je eerder een belegger bent, een speculant of een gokker? Doe deze oefening eerlijk en beoordeel daarbij op je effectieve daden, niet op wat je ‘zou willen doen’ of sociaal het beste aanvaard is. Verrassend voor sommigen.
We gaan later zeker artikelen wijden aan dit belangrijk thema. Vooral het onderscheid tussen beleggen en speculeren willen we gaan uitdiepen. Het verschil begrijpen is zo belangrijk en bepaalt ons gedrag op beurs.
Wij hebben het in deze artikelenreeks enkel over beleggen en welke eigenschappen een goed belegger dient te ontwikkelen. We zullen ook bespreken wat je kan doen indien je deze eigenschappen niet kan of wenst te ontwikkelen, dus waar je moet op letten wanneer je het beleggingsproces uitbesteedt.
Samengevat:
- Je bent begonnen aan een boeiende reeks artikelen over beleggen
- Alles start met het verschil te kennen tussen beleggen, speculeren en gokken
In een volgend artikel gaan we in op de vraag in welke vermogensklassen je best kan beleggen en hoe je beleggingshorizon daarin een fundamentele rol speelt. We bespreken waarom aandelen hierin een zo belangrijk onderdeel vormen, voor wie ze geschikt zijn en met welke mindset je dit best aanpakt. We beschrijven waarom diversifiëren een deel van je strategie dient te zijn en hoe je dat kan aanpakken.
