Bij twijfel, volgen. Dat is hoe je het menselijke gedrag kan samenvatten. Iedereen heeft wel eens de video’s gezien met de experimenten waarin iemand opeens begint te lopen en de rest van de mensen, zonder te weten waarom, mee beginnen lopen. Of van die persoon die naar de lucht staart en andere mensen rondom hem komen staan om mee te kijken naar niets.
Over het algemeen voelen we ons als mens gemakkelijker als we handelen zoals de meerderheid, meegaan in de consensus. Het probleem is dat we eigenlijk niet veel controle hebben over dit gedrag. De evolutie heeft ons opgezadeld met deze drang om de ratrace te lopen. Inderdaad, we lopen allemaal verschillende ratraces, in onze werkomgeving en bij onze beleggingen.
Een ratrace?
Dit is wat wikipedia omschrijft als een ratrace:
“… een reeks eindeloze of nutteloze handelingen die geen uitzicht bieden op resultaat. Het roept een beeld op van de vergeefse pogingen van een rat die probeert te ontsnappen terwijl deze schijnbaar doelloos in een tredmolen loopt.
De term ‘ratrace’ wordt vaak gebruikt om aan te duiden dat nog harder werken op termijn een uitzichtloze race is. Het is een race die nooit gewonnen kan worden. Deze term veronderstelt dat veel mensen dit zo zien.”
Er valt dus weinig te winnen bij het lopen van de ratrace, maar ons brein begrijpt geen andere manier. We zijn geprogrammeerd om te denken dat de consensus gedachte de juiste is. Deze veronderstelling dat “niet iedereen het verkeerd kan hebben” heeft al tot vele rampzalige beslissingen geleid.
Beleggen en de ratrace
In de financiële wereld is de ratrace veel meer benoemd en onderzocht dan elders. Omdat het met geld te maken heeft, nemen mensen over het algemeen niet graag risico’s. En net daarom zullen ze geneigd zijn om deel te nemen aan de ratrace, een race die geleid wordt door de experts.
Voorbeelden van grote verliezen door dit groepsdenken op de beurs zijn eindeloos. De grote depressie in de jaren ‘30, de dotcom crisis bij de eeuwwisseling en recent de financiële crisis zijn de meest bekende voorbeelden van hoe beleggers grof geld hebben verloren door te doen wat iedereen deed. Ze liepen de ratrace zonder te weten wat ze wilden bereiken.
In elke van deze drie grote crisissen hebben beleggers die eerst kritisch waren uiteindelijk toch toegegeven aan de hype en aandelen gekocht in het foute geloof dat niet iedereen fout kon zijn. Blijkbaar wel … Zelfs al ben je de snelste in de ratrace, dan nog zit je er in gevangen.
Hoe uit de ratrace blijven?
Het is niet gemakkelijk, dat kan ik u vertellen. Niet doen wat anderen wel doen is tegen uw menselijk overlevingsinstinct ingaan. Maar eens je dat onder de knie hebt, dan zal je wanneer het nodig is, zoals in de topdagen van een stierenmarkt, het verschil maken voor jezelf en je geld.
De manier die voor mij werkt om niet in de ratrace terecht te komen was het creëren van een eigen onafhankelijke manier van werken bij het beleggen. Dit process is niet-emotioneel, rationeel en vraagt een sterke discipline. Begin met het opschrijven van alle redenen waarom je een aandeel wil kopen en noteer daarbij alle mogelijke redenen waarom je zou verkopen of houden en doe dit op moment van aankoop. Op die manier handel je naar je eigen visie en niet naar wat de massa voorstelt.
Dit is allemaal natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, maar met de juiste mindset en het bewustzijn van de valkuilen, kun je slagen als belegger op lange termijn, ook als de massa je tegenwerkt.
Discipline, geduld en zelfbewustzijn zijn de drie benodigdheden.
Mensen zijn geneigd om verschillende ratraces te lopen. Maar als je kan herkennen wat anderen doen en deze rationeel analyseert, dan ben je minder geneigd om de meute te volgen als ze in de verkeerde richting bewegen. Als je meer geld wil verdienen op de beurs dan anderen, dan kan je niet beleggen zoals alle anderen.
